U Republičkom zavodu za zaštitu spomenika kulture formiran je Stručni tim koji će raditi na izradi nominacionog dosijea za upis arheološkog nalazišta Caričin grad, poznatog i kao Iustiniana Prima, na Uneskovu Listu svetske baštine. Ova informacija je objavljena u januaru 2024. godine i predstavlja značajan korak u očuvanju i promovisanju ovog važnog kulturnog nasleđa.
Caričin grad je osnovao vizantijski car Justinijan I, koji je vladao od 527. do 565. godine. Ovaj grad se nalazi u blizini mesta gde je car rođen i predstavljao je novo administrativno i arhiepiskopsko sedište provincije Ilirik. Osnivanje grada imalo je za cilj jačanje vlasti Vizantije i širenje hrišćanske religije. Nažalost, život u gradu je prestao tokom vladavine cara Iraklija, između 610. i 641. godine, usled napada slovenskih plemena.
Caričin grad se već nalazi na preliminarnoj listi Uneska od 2010. godine, gde je prijavljen pod kriterijumima ii i iii. Ovo nalazište je prepoznato kao važno mesto za razmenu ljudskih vrednosti kroz vreme, kao i unutar kulturnih područja sveta. To uključuje razvoj arhitekture, monumentalne umetnosti, urbanizma i pejzažnog dizajna, a takođe se smatra i jedinstvenim svedočanstvom o kulturnim tradicijama i civilizacijama koje su postojale ili su nestale.
Stručni tim koji radi na nominacionom dosijeu sastoji se od arheologa, arhitekata, istoričara umetnosti, kao i konzervatora-restauratora. Njihov zadatak je da izrade dokument koji će biti u skladu sa Konvencijom o zaštiti kulturnog i prirodnog nasleđa iz 1972. godine, kao i da se pridržavaju smernica navedenih u Operativnom vodiču. Ovaj tim ima za cilj da pruži sveobuhvatan prikaz značaja Caričinog grada, kako bi se osiguralo da ovo arheološko nalazište dobije zasluženo mesto na svetskoj kulturnoj sceni.
Osim što predstavlja značajno istorijsko nasleđe, Caričin grad je i važno mesto za turistički razvoj regiona. Njegova bogata istorija i arhitektura privlače pažnju posetilaca, što može doprineti jačanju lokalne ekonomije kroz turizam. Ulaganje u očuvanje i promociju ovog nalazišta može otvoriti nove mogućnosti za razvoj infrastrukture i pružanje edukativnih sadržaja posetiocima.
U poslednjih nekoliko godina, sve veći broj arheoloških istraživanja i restauratorskih radova realizovan je na ovom lokalitetu, što je dodatno doprinelo njegovom značaju. Ova istraživanja ne samo da pomažu u očuvanju kulturnog nasleđa, već i u razumevanju istorije regiona i života u prošlim vremenima. Stručnjaci veruju da će dodatna istraživanja i sačinjavanje nominacionog dosijea dodatno osvetliti značaj Caričinog grada u kontekstu evropske i svetske istorije.
Nominacija Caričinog grada za upis na Uneskovu Listu svetske baštine je važan korak ne samo za očuvanje ovog arheološkog nalazišta, već i za afirmaciju kulturne baštine Srbije na međunarodnoj sceni. Ovaj proces može doprineti jačanju identiteta i svesti o značaju kulturnog nasleđa među lokalnim stanovništvom i šire.
U budućnosti, očekuje se da će završetak nominacionog dosijea otvoriti nove mogućnosti za saradnju između lokalnih vlasti, stručnjaka iz različitih oblasti i međunarodnih organizacija. Ovaj zajednički napor može pomoći u očuvanju i promociji Caričinog grada kao važnog dela svetske kulturne baštine, a time i obogaćivanju turističke ponude Srbije.
Na kraju, Caričin grad predstavlja ne samo simbol istorijske i kulturne baštine, već i mesto gde se sakupljaju vrednosti koje su oblikovale našu prošlost i koje će oblikovati budućnost. Unesko priznanje bi dodatno doprinelo očuvanju ovog značajnog lokaliteta za generacije koje dolaze.
