Hrvatska se suočava s ozbiljnim problemima kada su u pitanju penzije građana, a najnoviji izveštaji ukazuju na to da je zemlja gotovo na samom dnu lestvice po visini penzija unutar Evropske unije. Prema podacima, skoro svaki šesti penzioner u EU se nalazi u riziku od siromaštva, a ova stopa je porasla sa 12% u 2013. godini na 15,5% u 2023. godini. Ove informacije su preneli hrvatski mediji, naglašavajući da je situacija u Hrvatskoj čak gora nego u Srbiji i Crnoj Gori.
Iznosi penzija u zemljama EU su znatno niži u odnosu na primanja od rada pre penzionisanja. To stvara ozbiljne poteškoće starijim osobama u održavanju svog životnog standarda nakon što odu u penziju. Statistika Eurostata ukazuje na to da je tokom 2023. godine ukupan odnos zamene penzija u EU iznosio 58%. To znači da bi osoba koja je zarađivala 100 evra u uzrastu od 50 do 59 godina, primila 58 evra penzije u uzrastu od 65 do 74 godine.
Odnos zamene penzija varira među zemljama članicama EU. U Hrvatskoj je taj odnos najniži, iznoseći samo 35%, dok su zemlje kao što su Grčka, Španija i Italija znatno bolje kotirane, sa odnosima od 78%, 77% i 75%. Portugal takođe premašuje prosek EU sa odnosom od 61%. Osim Hrvatske, Litvanija sa 36% i Irska sa 39% takođe su na dnu lestvice.
Poređenjem sa susednim zemljama, situacija u Hrvatskoj je još poraznija. U Crnoj Gori, odnos zamene penzija iznosi 38%, u Sloveniji 44%, a u Srbiji 46%. Ovi podaci pokazuju da se Hrvatska suočava s ozbiljnim izazovima u penzionom sistemu koji je neadekvatan i ne može obezbediti dostojanstven život starijim građanima.
Ova situacija je dodatno otežana činjenicom da se visoke cene životnih troškova, kao što su hrana i stanovanje, neprestano povećavaju, dok penzije ostaju na istom nivou. Mnogi penzioneri su primorani da se oslanjaju na pomoć porodice ili socijalne službe kako bi preživeli, što dodatno naglašava problem.
Hrvatska vlada je svesna ovih problema, ali reforme koje bi mogle poboljšati položaj penzionera su spore i često nailaze na otpor. Pitanje penzija postaje sve važnije pitanje u javnoj debati, a očekivanja građana rastu u svetlu ekonomskih izazova s kojima se zemlja suočava.
Osim toga, demografski trendovi u Hrvatskoj nisu povoljni, jer se sve više mladih ljudi seli u inostranstvo u potrazi za boljim poslovnim prilikama. Ovo dodatno smanjuje broj aktivnih radnika koji doprinose penzionom fondu, čime se dodatno pogoršava situacija za trenutne i buduće penzionere.
Kako bi se rešili ovi problemi, potrebno je preispitati postojeći penzioni sistem i razmisliti o mogućim reformama koje bi mogle omogućiti da penzije budu adekvatnije i da se smanji rizik od siromaštva među starijim osobama. To može uključivati povećanje doprinosa na penzije, kao i razmatranje dodatnih socijalnih programa koji bih pomogli penzionerima da lakše prežive.
U zaključku, situacija sa penzijama u Hrvatskoj zahteva hitnu pažnju i akciju. Povećanje svesti o ovom problemu i pritisak na vladu da deluje može biti prvi korak ka poboljšanju kvaliteta života mnogih penzionera. Bez promene u sistemu, mnogi će i dalje biti izloženi riziku od siromaštva, što je neprihvatljivo u modernom društvu.
