Na zimskoj aukciji zagrebačke kuće „Artmark Hrvatska“, koja će se održati u utorak, 10. decembra u 19 časova, jedna od slika koja će biti ponuđena je slika Anastasa Jovanovića pod nazivom „Srbi oko guslara“. Početna cena ove slike je 2.500 evra, a očekuje se da bi mogla dostići cenu između 3.000 i 5.000 evra. Slika, koja je nastala između 1855. i 1860. godine, dimenzija 60×84 centimetra, potiče iz ugledne privatne zbirke iz rumunskog dela Banata.
Anastas Jovanović je poznati srpski slikar čije su slike sa istim imenom i motivom pronađene i u Beogradu, u Narodnom muzeju i zbirci Muzeja Vuka i Dositeja, kao i u Zagrebu, u privatnoj kolekciji. Slika „Srbi oko guslara“ je deo romantičarske kompozicije koja slavi značaj narodne poezije i njenih pevača, a takođe je povezana i sa Vukovom reformom jezika i vladavinom Obrenovića.
Guslari su imali važnu ulogu u turskoj vladavini i nakon nje, podižući moral narodu i pevajući o bitkama i junacima. Mnoge poznate ličnosti tog vremena su bili poznati po tome što su slušali guslare, kao što su Vuk Karadžić, knez Mihailo Obrenović, Toma Vučić Perišić, Njegoš, Đuro Daničić, Branko Radičević, Jevrem Obrenović i sam Anastas Jovanović. Na slici se nalazi i autoportret samog Jovanovića, kao i legendarne ličnosti poput Filipa Višnjića.
Filip Višnjić je bio jedan od najpoznatijih guslara tog vremena, koji je pevao pred Karađorđem i dobio poklon od Zmaja od Noćaja. Na slici Anastasa Jovanovića, međutim, ne prikazuje Filipa Višnjića već Lazara Zubana, Vukovog prijatelja i saradnika. Zubar je bio poznat po svojim junačkim pesmama i pevanju uz gusle. Takođe, 1. decembra 1830. godine, Laza Zuban je bio taj koji je pročitao sultanov hatišerif i berat kod crkve Sv. Marka u Beogradu, čime je Srbiji priznato „političko biće“ i Miloš Obrenović postao „nasledstveni knjaz“.
Slika „Srbi oko guslara“ Anastasa Jovanovića je deo bogate srpske kulturne baštine i predstavlja važan deo istorije umetnosti i književnosti. Na aukciji u Zagrebu se očekuje veliko interesovanje za ovu sliku, kako od kolekcionara umetnosti, tako i od ljubitelja srpske istorije i kulture.
