BEOGRAD – Na predstavljanju dva izdanja izdavača Lagune u knjižari Delfi, održano je razgovor o knjigama „Harizma cara Dušana – istorija i pamćenje“ autora Koste Nikolića i „Vizantijski svet“ Radivoja Radića. Pored autora, o knjigama su govorili prof. dr Katrina Mitrović, istoričarka, i dr Nebojša Jovanović, istoričar i urednik oba izdanja.
Knjiga „Harizma cara Dušana – istorija i pamćenje“ predstavlja prvu biografiju srpskog vladara Dušana, dok je „Vizantijski svet“ Radivoja Radića prva knjiga koja pruža pristupačan uvid u vizantijsku kulturu. Jovanović je naglasio da do sada nije postojala biografija cara Dušana, te da Nikolić u svom radu predstavlja ovog vladara kroz prizmu 20. veka, razmatrajući njegove vladarske metode i uticaj na srpsku istoriju.
Jovanović je istakao da je Nikolić kao istoričar duboko upoznat sa institucijama Jugoslavije, a istovremeno se trudi da istraži kako su te institucije funkcionisale u 14. veku. U svom izlaganju, podsetio je na važnost „Dušanovog zakonika“, koji je propisivao da sudije deluju prema zakonu, a ne pod pritiskom carstva.
Kada je reč o „Vizantijskom svetu“, Jovanović je napomenuo da ova knjiga nudi jedinstven pristup svakodnevnom životu u Vizantiji, što je čini lako razumljivom za širu publiku. On je ocenio da je Radćeva knjiga napisana jednostavnim jezikom, omogućavajući svakome da se upozna sa ovim fascinantnim delom istorije.
Nikolić je u svom izlaganju istakao da je car Dušan bio harizmatičan vladar koji je Srbiju podigao na najviši nivo kao deo vizantijskog sveta. On je vodio politiku osvajanja vizantijskih teritorija i nasledio je politiku svojih predaka, posebno dede Milutina. Naglasio je da je Dušan bio pobožan čovek koji je značajno doprineo crkvi, navodeći primer manastira Svetih Arhangela kod Prizrena, gde je pronašao lek za svoju bolest i odlučio da podigne monumentalnu zadužbinu.
Radić je u svojoj knjizi želeo da prikaže domete vizantijske civilizacije, koja se često potcenjuje, ali i da osvetli život običnog čoveka u tom periodu. On je istakao da je Vizantija bila jedna od najvažnijih svetskih civilizacija, koja se menjala tokom vremena i prilagođavala izazovima.
Radić je dodao da je u svom radu posvetio pažnju običnim ljudima, smatrajući da je njihov život i pobožnost važna tema. Mitrović je primetila da su Nikolić i Radić zanimljivi pisci koji su stvorili knjige koje nisu samo informativne, već i privlačne čitaocima.
Ona je posebno pohvalila Radićev pristup Vizantiji, naglašavajući da on ne gleda na nju kao monolitnu tvorevinu, već kao dinamično društvo koje se razvijalo tokom vekova. Prema njenim rečima, „Vizantijski svet“ nije samo delo odličnog istoričara, već i talentovanog književnika, čiji stil čitanje čini neodoljivim.
Govoreći o „Harizmi cara Dušana“, Mitrović je naglasila da je ova knjiga donela novu perspektivu na vladara i njegovo carstvo, posebno u kontekstu kasnijih istorijskih događaja nakon nestanka srpske države. Ona je pohvalila Nikolićevu hrabrost da se upusti u istraživanje srednjovekovne istorije, ističući da je njegov rad značajan doprinos srpskoj historiografiji.
U zaključku, predstavljene knjige nude važne uvide u srpsku i vizantijsku istoriju, podstičući čitaoce da bolje razumeju kompleksnost ovih perioda i značaj ličnosti koje su oblikovale istorijski tok.
