Tim astronoma je 16. aprila 2025. godine objavio značajno otkriće tokom istraživanja planete K2-18b, koja se nalazi oko druge zvezde. Ova planeta, udaljena nešto više od 120 svetlosnih godina od Zemlje, pokazuje prisustvo dimetil sulfida (DMS), gasa koji na Zemlji proizvode živi organizmi, što bi moglo ukazivati na mogućnost postojanja života na ovoj udaljenoj planeti.
Istraživanje je započelo u aprilu 2024. kada je svemirski teleskop „Džejms Veb“ (JWST) posmatrao zvezdu oko koje se K2-18b okreće. Tokom prolaska planete ispred zvezde, svetlost je prolazila kroz njenu atmosferu, omogućavajući astronomima da analiziraju molekule prisutne u atmosferi. Poređenjem „otisaka“ molekula sa očekivanim podacima, astronomi su utvrdili da bi jedan od gasova mogao biti DMS, što na Zemlji predstavlja značajan indikator prisustva života.
K2-18b je prva planeta u 18. planetarnom sistemu koji je otkrila NASA-ina misija „Kepler, K2“. Ova planeta ima masu osam puta veću od Zemlje i zapreminu koja je oko 18 puta veća, ali je njen sastav takav da je samo upola gušća od Zemlje. To sugeriše da sadrži veliku količinu vode ili značajnu atmosferu. Astronomi razmatraju različite mogućnosti o prirodi ove planete, uključujući ideju da bi mogla biti manja verzija Neptuna – mini-Neptun, ili čak planeta sa velikom vodoničnom atmosferom, poznata kao gasni patuljak.
Jedna od zanimljivih teorija koju je nedavno izneo astronom sa Univerziteta u Kembridžu, Niku Madhusudan, jeste da bi K2-18b mogla biti „hiseanski svet“, što označava planetu sa okeanima dubljim od zemaljskih, ali bez kontinenata, prekrivenim masivnim vodoničnim atmosferama. Ova teorija se poklapa sa nekim podacima koje su prikupili JWST i drugi teleskopi.
U prethodnim istraživanjima 2023. godine, Madhusudan i njegov tim su otkrili prisustvo ugljen-monoksida i metana u atmosferi K2-18b, ali su takođe pokazali da gornja atmosfera ne sadrži vodenu paru. Međutim, dodatni analitički podaci pokazali su prisustvo DMS-a, što je uzbudljivo jer na Zemlji ovaj gas proizvode morske alge, a vrlo malo drugih nebioloških izvora.
Ova saznanja izazvala su podeljena mišljenja među naučnicima. Neki su istakli da je signal DMS-a bio slab, dok su drugi smatrali da je važno nastaviti dalja istraživanja kako bi se potvrdili ovi nalazi. Tim je, godinu dana kasnije, ponovo koristio JWST kako bi prikupio dodatne podatke, koristeći drugu kameru koja je gledala u različitom opsegu talasnih dužina svetlosti. Rezultati su potvrdili prvobitne nalaze, pokazujući jači, ali još uvek relativno slab signal DMS-a.
Madhusudanov tim je takođe uradio detaljnu analizu potencijalnih grešaka u podacima i tumačenju, otkrivajući da bi te greške verovatno mogle isključiti prisustvo DMS-a, što dodatno podržava ideju o njegovoj stvarnoj prisutnosti u atmosferi K2-18b.
Iako ovo otkriće ne potvrđuje postojanje vanzemaljskog života, postavlja važno pitanje o postojanju okeana ispod guste atmosfere planete. Naučnici će morati dodatno da istraže da li je signal zaista potekao od DMS-a i da li njegovo prisustvo može značiti da postoji život.
Nova merenja i istraživanja bi mogla dovesti do istorijskog otkrića, ali i dalje ostaje mnogo neizvesnosti. Astronomi će nastaviti da analiziraju podatke i istražuju mogućnosti, dok će K2-18b ostati važna meta za JWST u budućim istraživanjima. Sa više podataka, privremeni zaključci će se možda promeniti, ali mogućnost da su astronomi možda otkrili gasove koje emituje vanzemaljski ekosistem predstavlja fascinantnu perspektivu za buduća istraživanja u astrobiologiji.
