Studenti nekoliko fakulteta i profesori su nedavno otkrili antički novčić na banjalučkoj tvrđavi Kastel, što bi moglo ukazivati na postojanje antičke nekropole na tom lokalitetu. Kako bi dobili definitivnu potvrdu, planirano je da se uradi precizno datiranje ugljikom-14, odnosno radiougljično datiranje.
Viši stručni saradnik Republičkog zavoda za zaštitu kulturno-istorijskog nasljeđa Boris Radić izjavio je za Fenu da je otkriće rezultat škole arheologije koju pohađaju studenti arheologije i istorije sa oba javna univerziteta u Republici Srpskoj. Praktični dio studiranja počeo je prije šest godina na tvrđavi Kastel, koja je poznata po svojim arheološkim slojevima koji datiraju iz različitih perioda.
Radić ističe da su studenti i profesori imali priliku da na Kastelu vide kako se miješaju arheološki slojevi zbog stalne naseljenosti lokaliteta. Tokom čišćenja prije šest godina, otkriveno je da još uvijek postoje neistraženi arheološki slojevi na tvrđavi, što je dovelo do pokretanja škole arheologije kao redovne prakse za studente istorije i arheologije.
Nedavno otkriće antičkog novčića i moguće antičke nekropole na tvrđavi Kastel iznenadilo je istraživače. Neki od grobova pronađenih na lokalitetu ne pripadaju ni hrišćanskim ni muslimanskim pogrebnim običajima, što sugerira da potiču iz starijeg perioda. Osim toga, grobovi su ukopani u antičke zidove, a ove godine istraživači su otkrili da su neki od tih zidova bili razvaljeni, vjerovatno prilikom ukopa grobova.
Prema Radićevim riječima, pretpostavka je da se radi o kasnoantičkoj nekropoli, ali će definitivna potvrda biti dobijena nakon preciznog datiranja. Na lokalitetu su pronađeni i ostaci antičke keramike, pomiješani sa turskom keramikom, kao i antički novac iz 4. vijeka. Iako su istraživači uvjereni da su dosad dosegli antičke slojeve, još uvijek nisu stigli do praistorijskih slojeva koji se vjerovatno nalaze na tom području.
Škola arheologije na tvrđavi Kastel traje sedam dana na početku svake akademske godine uz nadzor i dozvolu Zavoda za zaštitu kulturno-istorijskog nasljeđa. Interesovanje polaznika škole svake godine je sve veće, a istraživanja na ovom lokalitetu nastaviće se kako bi se otkrila sva arheološka blaga koja se tamo nalaze.
Ovo otkriće na tvrđavi Kastel predstavlja važan korak ka boljem razumijevanju antičke i praistorijske prošlosti ovog područja, te će doprinijeti očuvanju kulturnog i istorijskog nasljeđa Republike Srpske.
