Prosečna plata u Srbiji je u novembru 2024. godine ponovo prešla granicu od 100.000 dinara, ostvarivši realan rast od 7,4% u odnosu na prethodnu godinu, prema podacima Republičkog zavoda za statistiku (RZS). Ovaj rast dolazi nakon što je u decembru 2023. godine plata prvi put prešla 90.000 dinara, a od tada se nije spustila ispod 95.000 dinara. Inflacija je u tom periodu oscilirala — od 8% u novembru 2023. godine, pala je na 3,8% u junu 2024, da bi potom narasla na 4,3% u novembru.
Prosečna neto plata u novembru iznosi 100.738 dinara (oko 860 evra), što je povećanje od 132.500 dinara (1.132 evra) u odnosu na isti period prethodne godine, što predstavlja rast od 14%. Ipak, postoje značajne razlike u platama među različitim sektorima i geografskim područjima. Na primer, zaposleni u duvanskoj industriji beleže rast plata od gotovo 24%, dok su radnici u rudarstvu i geološkim istraživanjima doživeli realno smanjenje plata od 12% do 15%.
Geografski, najveće plate su u beogradskoj opštini Stari grad, gde iznose 189.274 dinara, dok su u Novom Sadu i Boru prosečne plate značajno niže, sa 116.990 i 112.834 dinara. U najnerazvijenijim opštinama kao što su Preševo i Bojnik, plate iznose samo oko 65.000 dinara, što je gotovo tri puta manje nego u Beogradu.
Postoje i velike razlike u platama prema načinu zaposlenja. Prosečna plata za stalno zaposlene iznosi 101.191 dinar, dok zaposleni na privremenim i povremenim poslovima zarađuju u proseku manje od 60.000 dinara. U javnom sektoru prosek plata iznosi 100.971 dinar, ali zaposleni u republičkoj administraciji imaju plate koje su 11% više, dok su plate u lokalnoj samoupravi među najnižima, sa prosekom od oko 85.000 dinara.
Razlike u platama su očigledne i unutar javnog sektora. Na primer, zaposleni u republičkim preduzećima zarađuju oko 110.526 dinara, dok su plate zaposlenih u komunalnim službama znatno niže, sa prosekom od 90.644 dinara. Takođe, zdravstveni radnici i zaposleni u kulturi i obrazovanju zarađuju više od onih u lokalnoj administraciji, ali i dalje manje od republičkih državnih službenika.
S obzirom na sve ove podatke, jasno je da iako prosečna plata u Srbiji raste, razlike među sektorima, gradovima i vrstama zaposlenja ostaju značajne. Ova situacija ukazuje na potrebu za daljim reformama i politikama usmerenim na smanjenje ekonomskih razlika i poboljšanje uslova zaposlenosti.
U svetlu ovih informacija, ekonomisti i analitičari nastavljaju da prate kretanje plata u Srbiji, uzimajući u obzir različite faktore koji utiču na ekonomski razvoj zemlje. U narednim mesecima, važan zadatak biće obezbeđivanje stabilnosti plata i smanjenje inflacije kako bi se omogućilo održivo povećanje životnog standarda građana.
